Oznaczanie cen towarów - obowiązki sprzedawcy
Jest oczywistym, że klienci oczekują od sklepów uczciwości, ale co w tej kwestii ma do powiedzenia prawo? Obowiązują zasady uwidaczniania cen, których nieprzestrzeganie wiąże się z konsekwencjami finansowymi. Jakie są w związku z tym obowiązki sprzedawcy? Dowiedz się gdzie i jak uwidocznić ceny towarów oraz jaka grozi kara za naruszenie prawa konsumentów. Omawiane kwestie regulują rozporządzenia Ministra Rozwoju z 2014 i 2015 roku, które znajdziesz w ISAP, czyli Internetowym Systemie Aktów Prawnych.
Zasady uwidaczniania cen
Aby wyjaśnić zasady uwidaczniania cen, musimy odwołać się do definicji, ponieważ “cena” to jest coś innego niż “cena jednostkowa”. Na czym polega różnica?
Cena - podstawowa informacja o wartości określonego produktu wyrażona w złotówkach (np. 3 litrowy sok pomarańczowy kosztuje 9 zł, opakowanie 500 g makaronu kosztuje 3 zł).
Cena jednostkowa - jest to informacja o tym, ile dany towar kosztuje w podstawowej dla siebie jednostce, czyli jest to cena za jeden metr, kilogram czy sztukę (np. 1 litr soku pomarańczowego kosztuje 3 zł, 1 kg makaronu kosztuje 6 zł). Dopuszczalne jest jednak podawanie ceny jednostkowej za 100 ml lub 100 kg. Jeśli sprzedajesz towar niezapakowany (tzw. luzem), jesteś zobowiązany do tego, by podać cenę jednostkową (np. ile kosztuje 1 kilogram buraków lub 250 g malin).
Cena jednostkowa obowiązuje również w przypadku takich towarów jak galaretki w proszku, kosmetyki czy chemia gospodarcza. Kiedy nie ma wymogu uwidaczniania tej ceny?
kiedy cena jednostkowa pokrywa się z ceną sprzedaży
kiedy towar jest sprzedawany w formie zestawu (np. komplet sztućców)
kiedy mamy do czynienia z niespożywczym towarem sprzedawanym wyłącznie w parach (np. obuwie, skarpetki)
kiedy mowa o produktach leczniczych rozumianych według prawa farmaceutycznego
Z danych Inspekcji Handlowej, która sprawuje nadzór nad przestrzeganiem wymogów, wynika, że sprzedawcy najczęściej zapominają o informacji właśnie na temat ceny jednostkowej. Czemu służy zasada uwidaczniania cen towarów? Jest to ze strony państwa działanie prokonsumenckie. Rzetelna informacja pozwala klientowi porównywać podobne do siebie produkty, co ułatwia podjęcie korzystnej finansowo decyzji.
Jak uwidaczniać ceny?
W związku z obowiązującymi zasadami, naturalnie pojawia się pytanie jak uwidocznić ceny, aby uniknąć kary. Przede wszystkim w sposób jednoznaczny tak, by klient nie miał żadnych wątpliwości, co do kosztu danego towaru. Zadbaj o to, by informacje o produkcie były zawsze aktualne i czytelne. W ten sposób unikniesz nieporozumień z klientem. Ceny powinny być spójne - informacje na temat danego produktu powinny być takie same przy kasie i w sklepie. Jak uwidocznić ceny tak, by nie było żadnych wątpliwości? Nie stosować tzw. “widełek” bez jasnej wskazówki, od czego zależy ostateczny koszt produktu.
Gdzie uwidaczniać ceny?
Wiesz już, co powinna zawierać wywieszka cenowa, ale gdzie uwidaczniać ceny w sposób zgodny z wymogami? Prawo konsumenta nakłada na sprzedawców obowiązek zapewnienia dostępu do rzetelnej i uczciwej informacji o produktach. Z tego względu najważniejsze jest uwidocznienie cen w miejscu ogólnodostępnym i dobrze widocznym dla klientów. Jakie to miejsca?
wywieszki
cenniki
katalogi
obwoluty
nadruki lub napisy na towarze
Obecnie nie ma prawnego wymogu, aby cena znajdowała się na każdym produkcie. Nie wiesz, gdzie uwidocznić ceny? Najważniejsze jest, by klient wiedział, gdzie znajduje się poszukiwany przez niego towar oraz ile kosztuje, bez konieczności pytania o to sprzedawcy. Zwróć uwagę na to, czy do tej pory były oznaczone dwie ceny na produkcie oraz czy były bezpośrednio widoczne dla klientów. Dlaczego? Chodzi o to, by w żaden sposób nie wprowadzić konsumenta w błąd, co mogłoby zostać uznane za nieuczciwą praktykę rynkową. Podsumujmy zasady uwidaczniania cen:
dwie ceny na produkcie - klient powinien zostać poinformowany zarówno o cenie jak i cenie jednostkowej; nie dotyczy to jedynie niektórych towarów,
sposób informowania o cenie nie powinien budzić żadnych wątpliwości - jeśli cena na wywieszce jest niższa od tej w kasie, konsument ma prawo kupić produkt w korzystnej dla niego cenie,
cena musi być umieszczona w dobrze widocznym, ogólnodostępnym miejscu,
klient powinien mieć możliwość swobodnego porównywania cen, bez konieczności angażowania do tego obsługi sklepu,
w cenniku nie można stosować widełek cenowych,
podana cena zawsze musi być zawierać podatek.
Podobnie sytuacja wygląda w przypadku wszelkiego rodzaju usług. Klient ma prawo do rzetelnej informacji na temat cennika restauracji, hotelu czy salonu fryzjerskiego. Cenę usługi określa jej rodzaj, zakres oraz inne elementy, które na nią wpływają (np. czas realizacji usługi). W przypadku stacji benzynowej kluczowe jest, by zachować dobrą widoczność cen dla przejeżdżających kierowców. W tym celu wykorzystuje się pylony cenowe.
Kary
Jakie grożą konsekwencje za nieprzestrzeganie zasad uwidaczniania cen? Jednorazowe odstąpienie od obowiązków sprzedawcy może się wiązać z karą finansową nawet do 20 000 zł. W przypadku co najmniej trzykrotnego naruszenia ustawy przez okres 12 miesięcy, licząc od dnia, w którym po raz pierwszy stwierdzono nieprawidłowości, maksymalna kara wynosi 40 000 zł. Nie obowiązuje dolna granica wysokości kary - wszystko zależy od tego, jak poważne jest złamanie zasad uwidaczniania cen oraz:
jak wyglądała dotychczasowa działalność,
jakie są obroty i przychody firmy.
Może się zdarzyć tak, że Wojewódzki Inspektor Inspekcji Handlowej zrezygnuje z nałożenia kary finansowej. Dzieje się tak wówczas, gdy firma i sprzedawca zastosują się do obowiązujących zasad, a wcześniejsze wykroczenie było niskiej szkodliwości.